Lice’nin tanıkları anlatıyor

Lice için 22 Ekim 1993 sıradan bir gündü. Gün çoÄŸu zaman olduÄŸu gibi, yine silah sesleriyle baÅŸlamıştı. Liceliler seslere çok da aldırış etmedi. PKK ile güvenlik güçleri arasındaki çatışmalara alışkındılar. Yine ‘Ya çatışma, ya da askerler eÄŸitim atışı yapıyor’ diye düÅŸündü. Ancak bir süre sonra mermiler ilçe merkezine doÄŸru gelince, panik baÅŸladı. Biraz sonra olacaklar TuÄŸgeneral Bahtiyar Aydın, bir uzman çavuÅŸ ve 14 sivilin ölümüyle sonuçlanacaktı. Geride 22 yıldır unutulmayan acılar kalacaktı.

KardeÅŸlerinin cesetleriyle 2 gün baÅŸbaÅŸa

1993 yılında yedi yaşında olan Mizgin Cantürk, ilkokul ikinci sınıf öÄŸrencisiydi. Silah sesleri gelmeye baÅŸladığında okuldaydı. Okulu hedef alınınca kaçarak eve gitti. Ancak evde gördüÄŸü manzarayı hayatı boyunca unutamayacaktı. 

 

Cantürk ailesinin evinden geriye bunlar kaldı. [FotoÄŸraf: Faruk Yüce / Al Jazeera Türk]

“Aileler gelip çocuklarını almaya baÅŸladı. O  sırada ben, abim ve ablam okuldaydık. Bir komÅŸumuz okula geldi bize bağırdı,’Ailenizin hepsi öldü kimse kalmadı.’ Abim de o sinirle okuldan çıkıp eve koÅŸmaya baÅŸladı. evle okul arası 150 metre kadardı. Abimden bir saat sonra bizi de bırakmaya baÅŸladılar. Bir öÄŸretmen okulun içinde öldü. Kapılar açıldı okulun hemen karşısındaki eve yetiÅŸmeden, helikopterden ve askeriyenin içinden mermiler gelmeye baÅŸladı, eve sığındık. Evin camlarından içeriye mermiler yağıyordu. Yere yattık yarım saat uzanarak kaldık."

Silah sesleri azalınca sığındıkları yerden çıkmışlar. Evine giderken yolda ölmüÅŸ insanlar gördüÄŸünü söyleyen Mizgin Cantürk, asıl yıkımı eve geldiÄŸinde yaÅŸadığını söylüyor:

"Ev toz duman olmuÅŸtu. Babam yaralıydı. Bizi evin avlusundaki havuza topladı. KomÅŸumuz ve bir kızı da yaralıydı, ordaydılar. Babam elinden, yüzünden ve ayağından yaralıydı. Annemi sordum, bahçede ve iyi olduÄŸunu söyledi. Ä°ki  günümüz orda havuzun içinde geçti. KardeÅŸlerimin cenazeleri havuzun 10 metre ilerisinde duvarın dibindeydi. BaÅŸka bir bayan vardı, yabancıydı. Yoldan geçerken bizim eve sığınıyor kapıdan girerken vuruluyor. Abim orda kan kaybından öldü. Helikopterden açılan ateÅŸle diz kapağı parçalandı. Askerler evlerde yaÅŸayan var mı diye evleri kotrol etmeye baÅŸlayınca bizi buldular. Babam yaralıydı ‘sen ölmedin mi?’ diye babamın üstüne gittiler, dipçikle babama vurmaya baÅŸladılar. Babam yere düÅŸtü. Yengem araya girdi, yazmasını yere attı engel olmaya çalıştı. Babamı yaralı olarak götürmek istediler ama götürmediler.”

Üç kardeÅŸini kaybeden Mizgin Cantürk, olayları bütün detaylarıyla hatırlıyor. [FotoÄŸraf: Faruk Yüce / Al Jazeera Türk]

 

 

Olayın ardından Diyarbakır’dan gelen yakınları tarafından hastaneye kaldırılan Mizgin’in annesi ve babası üç ay tedavi gördü. Annesi üç çocuÄŸunun öldüÄŸünü beÅŸ ay sonra öÄŸrendi.Aile bir daha, mezar ziyareti dışında, Lice’ye gitmedi.  

Vücudunda hâlâ ÅŸarapnel var

O günün tanıklarından biri de Mesude Yıldız. Yıldız, helikopterden atılan bir bombanın evine isabet etmesi sonucu çocuÄŸunun öldüÄŸünü kendisinin de yaralandığını söyledi. OÄŸlunun cesedini ise yanından ayırmadığını söylüyor.

 

Mesude Yıldız, olaylar sırasında kolundan yaralandı. [FotoÄŸraf: Faruk Yüce / Al Jazeera Türk]

“Saat beÅŸte helikopter çevremize ateÅŸ açtı. Evimize ateÅŸ açtılar. Kucağımda iki yaşındaki çocuÄŸum vardı. ÇocuÄŸum öldü. Elime ÅŸarapnel isabet etti. ÇocuÄŸu yerden kaldıramadım. 24 saat cesedini yanımdan ayırmadım. Kimse bizi hastaneye götürmedi, cesedine bir ÅŸey olmasın diye yanımızdan ayırmadık. 24 saat ahırlarda saklandık. Hastanede tedavi oldum. Hala vücudumda bomba parçaları var çıkaramıyorum. Kolum kırıktı, tedavi edemedim. Yoksul olduÄŸumuz için Diyarbakır’a gidemedik, geri buraya geldik. Ben ve kocam yaralandık ,evimiz yıkıldı.”

Mesude Yıldız’ın evindeki kurÅŸun izleri hâlâ duruyor. [FotoÄŸraf: Faruk Yüce / Al Jazeera Türk]

 

 

Ahırlarda saklandılar

Olayın olduÄŸu dönem Molla Mahallesi Muhtarı olan Cengiz Polat da yaralananlar arasındaydı. 40 kiÅŸiyi ahırında saklayan Polat, yaralı halde iki gün beklediÄŸini belirtti. 

 

Cengiz Polat gözünden yaralandı. [FotoÄŸraf: Faruk Yüce / Al Jazeera Türk]

“Olay günü bir Kürt asker koÅŸarak geldi, ‘Allah için kaçın canınızı kurtarın, hepinizi öldürecekler’ diye bağırdı. Ama kimse ciddiye almadı. Sonra asker yine geldi aynı ÅŸeyleri söyledi. Bir anda silah sesleri geldi. Ä°nsanlar kaçmaya baÅŸladı. EÅŸyaları içeri atabildiÄŸim kadar attım sonra kaçtım. Ahırın kapısını açtım, çevrede kim varsa içeri aldım. O gün 40 kiÅŸi bizim ahıra sığındı. 2 gün 2 gece orda kaldık. Havada helikopterler ateÅŸ açıyordu, karada tank ve toplar ateÅŸ ediyordu. Üç gün çaresiz bekledik. Ben yaralandım. Helikopterin attığı bombanın parçaları gözümün altına geldi. Yaralı halde orda kaldım. Üçüncü gün insanlar göç etmeye baÅŸladı, kalanlar yoksullardı. Evim iÅŸyerim yakıldı. Askerler evlere girdi eÅŸyalarımı kırdı. Lice’de zarar görmeyen kalmadı. Bir öÄŸretmen öÄŸrencilerini eve götürürken vurularak öldü. Onu kurtarmaya çalışan bir genç de kurÅŸunlara hedef oldu ama kurtulmayı baÅŸardı. Yapanlardan davacıyım.”

Cengiz Polat, öÄŸretmenin öldürüldüÄŸü yeri gösteriyor. [FotoÄŸraf: Faruk Yüce / Al Jazeera Türk]

 

 

Liceli Sadık SaytaÅŸ ise olaydan sonra akli dengesi yitirdi. Olayı hatırlatan bir iz gördüÄŸü zaman kızarak bağırmaya baÅŸlıyor. Olaydan sözetmek istemiyor.

Bugün Ä°zmir'de görülecek dava öncesi Lice'de kalanlarla konuÅŸtuÄŸumuzda olayın yarattığı tahribatı çok net ÅŸekilde bir kez daha gördük. Olayda hayatını kaybedenlerin yakınlarından bir kısmı da bugün Ä°zmir’de olacak. 22 yıl sonra görülecek davanın duruÅŸmasında sanıklarla yüz yüze gelecekler. Tutuksuz sanıklar Albay EÅŸref HatipoÄŸlu ve ÜsteÄŸmen Tünay YanardaÄŸ hakkında, 'tahammüden adam öldürme', 'halkı isyana ve birbirini öldürmeye teÅŸvik', 'cürüm iÅŸlemek için teÅŸebbüÅŸ oluÅŸturma' suçlamalarından ağırlaÅŸtırılmış ömür boyu hapis ve 24 yıla kadar hapis cezası isteniyor.

 

Olaylardan sonra gizlice çekilmiÅŸ fotoÄŸraflardan biri.

Olayın meydana geldiÄŸi 1993'te devlet yetkilileri "saldırıyı PKK yaptı" demiÅŸti. Ama 20 yıl sonra hazırlanabilen iddanamede “Olay günü PKK terör örgütünün Lice ilçesine saldırdığına ve TuÄŸgeneral Bahtiyar Aydın'ı öldürdüÄŸüne dair herhangi bir delil elde edilememiÅŸtir. Nitekim gündüz saatlerinde bir ilçenin basılıp yaklaşık 11 saat boyunca çatışmanın devam etmesine raÄŸmen hiçbir teröristin ölü ya da saÄŸ olarak ele geçirilemediÄŸi gibi teröristleri gören kiÅŸilerin dahi bulunmaması, aradan geçen 20 seneye raÄŸmen bu eyleme katılanların tespit edilememiÅŸ olması PKK terör örgütünün bu saldırıyı gerçekleÅŸtirmediÄŸini göstermiÅŸtir." denildi.

Kaynak: Al Jazeera